SOS overuren: wat kan en mag?

Overuren zijn uren die je presteert buiten de reguliere werktijd die is opgenomen in je arbeidsovereenkomst. Maak je af en toe overuren? Wij lichten toe wat kan en mag.

Wat zegt de wet?

Die is, zoals wel vaker, dubbel. Overwerk is in principe verboden. De wetgeving wil werknemers beschermen. Maar er is ook de wet van 16 maart 1971. Die stelt dat er in bepaalde gevallen van overmacht, overuren kunnen en mogen gepresteerd worden. En het zijn dergelijke uitzonderingen, die maken dat overwerk in heel wat organisaties regelmatig voorkomt.

In principe heb je voor je overuren recht op ‘overloon’. De uitbetaling ligt op minstens 150% van je gewone loon. Voor overwerk op zon- en feestdagen heb je recht op 200% van je loon. In heel wat gevallen kan het overloon vervangen worden door inhaalrust (‘recup’), als dat zo is opgenomen in de cao.

Elk overuur geeft je in principe recht op 1 uur betaalde afwezigheid. Maar er zijn ook bepaalde overuren waar geen inhaalrust voor wordt toegekend, bijvoorbeeld dringende arbeid aan machines of een ongeval in het bedrijf ( = overmacht).

Het maximum aantal overuren dat je mag maken, is wettelijk vastgesteld. Dat aantal uren kan wel uitgebreid worden met een speciale procedure.

In de praktijk

De praktijk is vaak anders. In heel wat bedrijven zijn overuren niet opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Dat wil zeggen dat je officieel geen overuren mag maken. Gebeurt het toch, dan kan je hiervoor dan ook geen officiële vergoeding ontvangen. En in sommige gevallen zelfs geen inhaalrust. Maar dat laatste hangt dan weer af van de goodwill van je werkgever.

Conclusie

Van medewerkers verwacht men vaak dat ze flexibel zijn. Overuren zijn dan meer regel dan uitzondering  in bijna elke organisatie. Wat er met overuren gebeurt, verschilt sterk van werkgever tot werkgever. Lees daarom aandachtig de arbeidsovereenkomst. Of informeer je bij je collega’s als je het niet aan je leidinggevende durft vragen. Wat doen zij met hun overuren? In welke gevallen mogen zij overuren maken? … Zo word je alvast heel wat wijzer!